توقف هفت ماهه تولید یک معدن مس در کرمان
17 آوریل 2023
قانون معادن
1 می 2023
ژئوتوریسم چیست؟
ژئوتوریسم یا زمین‌گردشگری که از دو جزء ژئو (به معنی زمین) و توریسم (به معنی گردشگری)، شاخه‌ای از گردشگری است که محوریت آن جاذبه‌های سطح زمین هستند که در اثر فعالیت‌های درونی یا بیرونی زمین، ایجاد شده‌اند و به علت ایجاد اشکال جالب و زیبا در سطح زمین، سبب جذب گردشگران به خود شده‌اند.
ژئوتوریسم (زمین گردشگری) شاخه‌ای از گردشگری است که میراث طبیعی غیرجاندار را مد نظر قرار می‌دهد. ایران دارای پتانسیل‌های فراوان ژئوتوریسمی است که نیاز به آماده سازی زیرساخت‌های لازم برای ورود گردشگر دارد.
تفاوت ژئوتوریسم با اکوتوریسم از این جهت است که ژئوتوریسم میراث طبیعی بی‌جان را مدنظر دارد، اما محوریت اکوتوریسم، میراث طبیعی جاندار است.
علاقمندان به این حوزه از گردشگری، معمولا کارشناسان و محققان حوزه‌های ژئومورفولوژی، زمین‌شناسی و یا گردشگران عادی و علاقمند به این موضوعات هستند. ژئوتوریست‌ها علاوه بر بازدید از سایت‌های زمین‌گردشگری، اطلاعات تاریخچه چگونگی ایجاد این اشکال و ویژگی‌های دقیق آن را از (راهنمایان تخصصی ژئوتوریسم زمین گردشگری) دریافت می‌کنند.
مزایای زمین‌شناسی گردشگری
- ژئوتوریسم مخرب نیست بلکه از آسیب های محیطی نیز جلوگیری می کند.
- باعث محافظت از منابع با ارزش زمین‌شناسی و ارائه ی راهکارهای عملی برای بهره برداری بیش تر از این منابع میشود.
- آشنا ساختن نسل جوان و نیروهای غیر متخصص با پدیده های زمین‌شناسی و علل ایجاد آن
- ژئوتوریسم باعث ایجاد کسب و کارهای محلی برای ایجاد یک تجربه متفاوت برای گردشگران میشود.
- با شناساندن موهبت های طبیعی ، تاریخی و فرهنگی که برای مردم دیگر مناطق جذاب است به افراد محلی حس غرور و ارزشمند بودن را به محلی ها القا می کند.
اهداف ژئوتوریسم
- شناخت پدیده های زمین‌شناسی
- بررسی علل وقوع این پدیده ها
- لذت بردن از جاذبه های طبیعت بی جان
- ارائه ی راهکار هایی برای محافظت از این آثار با ارزش
- حفظ و نگهداری از پدیده های زمین‌شناسی
مهمترین پدیده های ایجاد عوامل زمین گردشگری یا ژئوتوریسم
ژئوتوریسم شامل همه ی تغییراتی می شود که در اثر فرسایش های آبی و بادی در کره ی زمین ایجاد شده اند که از جمله ی این موارد می توان به رسوبگذاری، فرسایش، فعالیت آتشفشانی، حرکت‌های صفحات زمین، حرکات کوه‌زایی، چین‌خوردگی، بلورهای نمکی، تپه‌های مرجانی، شرایط اقلیمی، بررسی فسیل‌ها ،غارها، دره ها، شکستگی ها، رسوبات دوره های مختلف زمین شناسی، آتشفشانها،استلاگمیت های درون غارها گنبدهای نمکی،بریدگی های سواحل، توده های مواد معدنی، تخته سنگها و قطعه سنگ های بزرگ تعادلی، تپه ماسه های بادی، تنگه ها و تونل های آبی و بادی، شیارها ، فسیل های برجای مانده و …اشاره کرد که از جمله مهمترین آثار و پدیده های ژئوتوریسم برای بازدید گردشگران است.
ژئوتوریسم ایران
با توجه به قدمت ایران از نظر زمین‌شناختی و در نتیجه آن به وجود آمدن اشکال مختلف زمین‌شناسی در اثر فعالیت‌های درونی و بیرونی زمین، میتوان گفت ایران از نظر ژئوتوریسم دارای پتانسیل‌های فراوانی است. مهمترین دلایل شکل‌گیری این فرم‌ها، به صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- رسوبگذاری
- فرسایش
- فعالیت آتشفشانی
- حرکت‌های صفحات زمین
- حرکات کوه‌زایی
- چین‌خوردگی
- بلورهای نمکی
- تپه‌های مرجانی
- شرایط اقلیمی
از میان عوامل گفته شده، فرسایش بیشترین اهمیت را دارد. همچنین میتوان گفت درصد بسیاری از این تغییر و تحولات پوسته زمین در ایران اتفاق می‌افتد و در نتیجه در مناطق مختلف با توجه به شرایط اقلیمی و زمین شناختی آن، شاهد اشکال مختلف و متنوعی هستیم.
مهم ترین ژئوپارک های ایران
جزیره ی قشم تنوع وسیعی در زمینه ی ژئوتوریسم دارد و نخستین ژئوپارک خاورمیانه است که به عضویت شبکه جهانی ژئوپارک‌های ملی تحت حمایت یونسکو درآمده‌است همچنین میتوان از مهمترین ژئوپارک های ایران ژئوپارک راگه کرمان ، ژئو پارک قشم و ژئو پارک ارسباران در شمال استان آذربایجان شرقی درمنطقه جلفا اشاره کرد.
